Vrijwilligerswerk? Zes manieren om culturele verschillen te overbruggen

Zes strategieën die je kunt inzetten in jouw organisatie

1. Begin met cultuur-sensitieve communicatie

• Leg het concept uit: Ga er niet van uit dat iedereen weet wat "vrijwilligerswerk" inhoudt in de Nederlandse context.
• Gebruik termen als: helpen, bijdragen, meedoen aan de samenleving in plaats van alleen "vrijwilligerswerk".
• Vraag hoe mensen in hun land van herkomst gewend zijn om zich in te zetten voor anderen.

2. Zoek naar gedeelde waarden

• Vrijwel elke cultuur kent vormen van solidariteit, zorg en dienstbaarheid.
• Zoek de overlap tussen Nederlandse waarden en de waarden van de betrokken culturen, bijvoorbeeld:
• Respect voor ouderen
• Zorg voor de gemeenschap
• Religieuze plicht tot liefdadigheid

Koppel het vrijwilligerswerk aan die waarden, zodat het herkenbaar wordt.

3. Betrek mensen bij het vormgeven van vrijwilligerswerk

• Vraag mensen zelf: Wat zou jij kunnen of willen bijdragen?
• Geef ruimte aan andere vormen van inzet, bijvoorbeeld:
• Koken voor buren
• Hulp bij tolkdiensten
• Zorg voor kinderen of ouderen

 4. Ondersteun met training en begeleiding

• Bied taalondersteuning of uitleg over hoe organisaties werken.
• Geef uitleg over rechten, verwachtingen en grenzen binnen vrijwilligerswerk.
• Organiseer interculturele trainingen voor coördinatoren en vrijwilligers.

5. Waardeer inzet op meerdere manieren

• Vier diversiteit: Organiseer evenementen die de culturele diversiteit van vrijwilligers vieren.
• Persoonlijke waardering: Erken de inzet van vrijwilligers op manieren die aansluiten bij hun culturele waarden.

6. Besef dat vertrouwen en relaties tijd kosten

In sommige culturen ontstaat inzet pas na een gevoel van vertrouwen en verbondenheid.

• Bouw relaties op voordat je inzet vraagt.
• Gebruik rolmodellen uit de gemeenschap die al actief zijn.
• Organiseer laagdrempelige kennismakingsactiviteiten, zonder meteen commitment te vragen.

Advies op maat nodig? 

Mooie voorbeelden uit de praktijk

Bij sommige buurtprojecten met migrantenachtergrond begon vrijwilligerswerk pas écht te lopen toen:

• Men eerst samen ging koken en eten, en dan pas taken verdeelde.
• Taal- of werkervaringstrajecten gekoppeld werden aan vrijwilligerswerk.
• Vrijwilligersrollen aansloten bij traditionele rollen, zoals gastvrouw, zorgverlener of leermeester.